Đề thi chọn học sinh giỏi cấp huyện môn Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2023-2024 - Phòng GD và ĐT Ba Vì (Có đáp án)

Câu 2 (14,0 điểm)
Bàn về tác phẩm văn học, có ý kiến cho rằng: “Tác phẩm văn học chân chính bao giờ cũng là sự tôn vinh con người qua những hình thức nghệ thuật độc đáo.”
Hãy giải thích và chứng minh ý kiến trên qua một số văn bản truyện mà em đã học trong chương trình Ngữ văn lớp 8.
docx 4 trang Hải Đông 21/02/2024 300
Bạn đang xem tài liệu "Đề thi chọn học sinh giỏi cấp huyện môn Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2023-2024 - Phòng GD và ĐT Ba Vì (Có đáp án)", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

File đính kèm:

  • docxde_thi_chon_hoc_sinh_gioi_cap_huyen_mon_ngu_van_lop_9_nam_ho.docx

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi cấp huyện môn Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2023-2024 - Phòng GD và ĐT Ba Vì (Có đáp án)

  1. UBND HUYỆN BA VÌ ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 CẤP HUYỆN PHÒNG GDĐT Năm học 2023 - 2024 Môn thi: Ngữ văn ĐỀ CHÍNH THỨC Ngày thi: 28/9/2023 Thời gian làm bài: 150 phút (Đề thi gồm 01 trang) Câu 1 (6,0 điểm) Đọc câu chuyện dưới đây: LỒNG ĐÈN CỦA NGƯỜI MÙ Có một người mù đi trên một con đường tối, trên tay lại cầm theo một chiếc đèn lồng. Một người thấy thế liền hỏi: - Ông có thấy đường đâu mà cần phải cầm theo chiếc đèn lồng làm gì? Người mù liền mỉm cười trả lời: - Tôi cầm theo chiếc đèn này là để người khác không đâm sầm vào tôi. Làm vậy có thể giữ an toàn cho bản thân mình. (Trích “Bài học lớn từ những câu chuyện nhỏ”, NXB Thế giới, 2018) Hãy trình bày suy nghĩ của em về nội dung ý nghĩa câu chuyện trên bằng một bài văn ngắn khoảng 02 trang giấy thi. Câu 2 (14,0 điểm) Bàn về tác phẩm văn học, có ý kiến cho rằng: “Tác phẩm văn học chân chính bao giờ cũng là sự tôn vinh con người qua những hình thức nghệ thuật độc đáo.” Hãy giải thích và chứng minh ý kiến trên qua một số văn bản truyện mà em đã học trong chương trình Ngữ văn lớp 8. HẾT (Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm) Họ tên thí sinh SBD
  2. PHÒNG GDĐT BA VÌ HƯỚNG DẪN CHẤM THI HSG CẤP HUYỆN Môn: Ngữ văn 9, năm học 2023-2024 Câu Nội dung Điểm 1 Ngữ liệu: câu chuyện “Lồng đèn của người mù”. 6,0 Hãy trình bày suy nghĩ của em về nội dung ý nghĩa câu chuyện trên bằng một bài văn ngắn khoảng 02 trang giấy thi. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận xã hội khoảng 02 trang 0,5 giấy thi. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: sự chủ động lường trước những rủi ro diễn ra trong cuộc sống để từ đó tránh được những hậu quả không đáng có. Học sinh có thể có những cách diễn đạt khác về vấn đề cần nghị luận nhưng hợp lý thì vẫn công nhận (ví dụ: sống chủ động, giữ an toàn cho bản thân ). c. Lập luận mạch lạc Học sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận nhưng cần thể hiện rõ nhận biết, suy nghĩ của bản thân về vai trò của sự chủ động phòng tránh những rủi ro trong cuộc sống. Có thể triển khai theo hướng sau: Ý 1. Dẫn dắt, giới thiệu được vấn đề 0,5 Ý 2. Nội dung, ý nghĩa câu chuyện: 1,0 - Người mù đã lường trước những rủi ro khi di chuyển vào ban đêm nên phòng tránh bằng cách mang đèn lồng. (0,25 điểm). - Việc làm chủ động giúp ông di chuyển một cách thuận lợi không gặp rủi ro. (0,25 điểm). - Ông trang bị cho mình những yếu tố phù hợp với hoàn cảnh, thích ứng với điều kiện: không tìm cách tránh người đi đường mà tìm cách để người đi đường tránh mình. (0,5 điểm). => Bài học nhẹ nhàng, thấm thía về sự chủ động trong cuộc sống. Ý 3. Bàn luận: 2,5 - Cuộc sống luôn tiềm ẩn những tình huống bất ngờ. Nếu không có sự chuẩn bị trước, con người khó có thể tự tin đối phó, giải quyết. (0,75 điểm). - Cần nhận thức điểm mạnh, điểm yếu của mình; tự điều chỉnh, trang bị mọi yếu tố để có thể sống tốt trong các điều kiện, hoàn cảnh khác nhau. (1,0 điểm). - Cần tránh sự bị động, chủ quan, sự việc xảy ra mới tìm cách sửa chữa, khắc phục. (0,75 điểm). (Học sinh lấy dẫn chứng phải phù hợp với vấn đề nghị luận, khuyến khích điểm cho những học sinh có dẫn chứng về sự chủ động trong mọi mặt cuộc sống hiện nay.)
  3. Ý 4. Liên hệ bản thân, rút ra bài học về nhận thức và hành 0,5 động. d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo quy tắc chính tả, dùng 0,5 từ, đặt câu. e. Sáng tạo: có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu 0,5 sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận. 2 Bàn về tác phẩm văn học, có ý kiến cho rằng: “Tác phẩm văn 14,0 học chân chính bao giờ cũng là sự tôn vinh con người qua những hình thức nghệ thuật độc đáo.” Hãy giải thích và chứng minh ý kiến trên qua một số văn bản truyện mà em đã học trong chương trình Ngữ văn lớp 8. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận văn học: có đủ mở bài, thân 0,5 bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Mối quan hệ giữa nội dung 0,5 phản ánh và hình thức thể hiện của một tác phẩm văn học. c. Triển khai vấn đề nghị luận cần đảm bảo các luận điểm: 1. Giải thích ý kiến 3,0 - “Tác phẩm văn học”: sản phẩm sáng tạo bằng nghệ thuật ngôn từ của nhà văn, nhà thơ, là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan. - “Tác phẩm văn học chân chính bao giờ cũng là sự tôn vinh con người”: tác phẩm có giá trị, vì con người, đề cao con người. - “Hình thức nghệ thuật độc đáo”: sự mới lạ, sáng tạo, hấp dẫn và khác biệt về việc sử dụng các phương tiện nghệ thuật. => Một trong những tiêu chí đánh giá tác phẩm văn học chân chính là sự hài hòa, thống nhất giữa nội dung và hình thức. 2. Chứng minh ý kiến qua một số văn bản truyện mà em 8,0 đã học trong chương trình Ngữ văn lớp 8 - Lựa chọn một số văn bản truyện mà em đã học trong chương trình Ngữ văn 8 phù hợp để chứng minh (ít nhất 02 văn bản). - Thể hiện rõ sự hiểu biết về hoàn cảnh ra đời tác phẩm, hoàn cảnh lịch sử, kiến thức về xã hội liên quan tới tác phẩm. (2,0 điểm). - Làm rõ được các đặc điểm về nhân vật qua các chi tiết cụ thể. Mục đích: làm sáng tỏ sự tôn vinh vẻ đẹp phẩm chất, tâm hồn con người được tác giả gửi gắm qua hình ảnh nhân vật đó. (4,0 điểm). - Những khám phá sáng tạo nghệ thuật độc đáo trong tác phẩm để tôn vinh vẻ đẹp phẩm chất, tâm hồn con người: ngôn ngữ, nghệ thuật xây dựng nhân vật, người kể chuyện (2,0 điểm). d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo đúng chính tả, ngữ pháp 0,5 tiếng Việt. Trình bày khoa học, sạch đẹp. e. Sáng tạo: 1,5
  4. - Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ, biết vận dụng lí luận văn học trong quá trình phân tích. - Biết đánh giá khái quát giá trị của các văn bản truyện đã phân tích, rút ra bài học cho người sáng tác và người tiếp nhận. - Biết liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống, văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc. (Hướng dẫn chấm gồm 02 trang). MA TRẬN ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN MÔN: NGỮ VĂN 9, NĂM HỌC 2023-2024 Câu Mức độ Nhận Thông Vận Vận Điểm biết hiểu dụng dụng cao 1 Đảm bảo cấu trúc bài nghị 1.1 0,5 luận xã hội. Viết đúng chính tả, đúng ngữ pháp tiếng Việt. Trình bày khoa học, sạch đẹp. Hiểu đúng nội dung, ý nghĩa 1.2 1,0 câu chuyện. Bàn luận thuyết phục về vấn 1.3 1.3 4,0 đề được rút ra từ nội dung, ý nghĩa câu chuyện. Rút ra được bài học về nhận 1.4 0,5 thức và hành động. 2 Đảm bảo cấu trúc bài nghị 2.1 1,0 luận văn học. Viết đúng chính tả, đúng ngữ pháp tiếng Việt. Trình bày khoa học, sạch đẹp. Giải thích được nội dung ý 2.2 3,0 kiến và rút ra được vấn đề nghị luận. Chứng minh được ý kiến qua 2.3 2.3 2.3 10,0 một số văn bản truyện đã học. Rút ra bài học cho người sáng tác và người tiếp nhận. Tổng số điểm 1,5 10,5 6,5 1,5 20 Tỉ lệ % 60% 40% 100%