Đề thi học sinh giỏi cấp trường môn Địa lí Lớp 10 - Năm học 2018-2019 - Trường THPT Lưu Hoàng (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi học sinh giỏi cấp trường môn Địa lí Lớp 10 - Năm học 2018-2019 - Trường THPT Lưu Hoàng (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC&ĐÀO TẠO HÀ NỘI ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG THPT LƯU HOÀNG TRƯỜNG MÔN ĐỊA LÍ LỚP 10 NĂM HỌC 2018-2019 THỜI GIAN: 150 PHÚT (Đề thi có 01 trang) Câu 1.(4 điểm) Trình bày chuyển động biểu kiến hàng năm của Mặt Trời trong khu vực nội chí tuyến. Nếu Trái Đất chuyển động tịnh tiến xung quanh Mặt Trời nhưng không tự quay quanh trục thì sẽ có những hiện tượng gì xảy ra trên bề mặt Trái Đất ? Câu 2.( 1,5 điểm) Một tầu thủy chạy từ cảng Hải Phòng lúc 5 giờ ngày 01/03/2018 đến cảng Mác -Xây. Sau 20 giờ chạy thì tầu cập cảng Mác-Xây vào lúc 19 giờ ngày 01/03/2018. Hãy cho biết cảng Mác-Xây ở múi giờ số mấy? Câu 3. ( 5 điểm) a.Cơ cấu dân số theo giới là gì?phân biệt tỉ số giới tính và tỉ lệ giới tính.nêu các nhân tố ảnh hưởng và ý nghĩa của cơ cấu dân số theo giới. b. Tại sao nước đang phát triển nam nhiều hơn nữ còn nước phát triển nữ nhiều hơn nam? Câu 4( 4 điểm) Sản xuất nông nghiệp có những đặc điểm gì?theo em đặc điểm nào là quan trọng nhất? tại sao? Câu 5( 5,5 điểm) Cho bảng số liệu GIÁ TRỊ SẢN XUẤT CÔNG NGHIỆP PHÂN THEO THÀNH PHẦN KINH TẾ NƯỚC TA NĂM 2006 VÀ 2010 Đơn vị: tỉ đồng Năm Chia ra Tổng số Kinh tế nhà nước Kinh tế ngoài nhà Kinh tế có vốn nước nước ngoài 2006 485844 147994 151515 186335 2010 811182 188959 287729 334494 a, Vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện quy mô và cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế nước ta giai đoạn 2006-2010 . b. Nhận xét
2. ĐÁP ÁN CHẤM THI HỌC SINH GIỎI MÔN ĐỊA LÍ 10 CÂU Ý NỘI DUNG ĐIỂM Câu Trình bày chuyển động biểu kiến hàng năm của Mặt Trời trong 2.0 1 (4,0 khu vực nội chí tuyến. điểm) - Hiện tượng Mặt Trời ở đúng đỉnh đầu lúc 12 giờ trưa (tia sáng mặt 0,5 trời chiếu thẳng góc với tiếp tuyến ở bề mặt đất) được gọi là Mặt Trời lên thiên đỉnh. - Hiện tượng này lần lượt xảy ra tại các địa điểm từ vĩ tuyến 23027N (ngày 22/12) cho tới 23027B (ngày 22/6) rồi lại xuống vĩ tuyến 1,0 23027N. Điều đó làm cho ta có ảo giác là Mặt Trời di chuyển. - Trong thực tế không phải Mặt Trời di chuyển mà là Trái Đất chuyển động tịnh tiến xung quanh Mặt Trời. Chuyển động không có thực đó gọi là chuyển động biểu kiến hàng năm của Mặt Trời. 0,5 Nếu Trái Đất chuyển động tịnh tiến xung quanh Mặt Trời nhưng 2,0 không tự quay quanh trục thì sẽ có những hiện tượng gì xảy ra trên bề mặt Trái Đất ? -Trái đất vẫn có ngày và đêm ,một năm chỉ có một ngày và một đêm 0,5 . Ngày dài 6 tháng ,đêm dài 6 tháng. 0,5 -Ban ngày mặt đất sẽ tích tụ một lượng nhiệt rất lớn và nóng lên dữ dội .Ban đêm trở lên rất lạnh giá. 0,5 -sự chênh lệch nhiệt độ rất lớn giữa ban ngày và ban đêm gây ra sự chênh lệch rất lớn về khí áp giữa hai nửa cầu ngày và đêm .Từ đó hình thành những luồng gió cực mạnh. -Bề mặt Trái đất sẽ không còn sự sống. 0,5 Câu Mác-Xây ở múi giờ thứ mấy? 1.5 II (1,5 Tàu đến cảng Mác-Xây lúc 19h ,cùng thời điểm đó ở Hải Phòng là 20h+ 5h (
3. điểm) 1h ngày 2 tháng 3 ) Vậy ở Mác Xây có giờ sớm hơn giờ Hải Phòng là 6h mà Hải Phòng thuộc múi h thứ 7 nên múi giờ của Mác-Xây là 7-6=1 Câu a cơ cấu dân số theo giới là gì?phân biệt tỉ số giới tính và tỉ lệ giới 3,0 3 (5,0 tính.nêu các nhân tố ảnh hưởng và ý nghĩa của cơ cấu dân số điểm) theo giới. . * cơ cấu dân số theo giới biểu thị tương quan giữa giới nam so với 0,5 giới nữ hoặc so với tổng số dân.đơn vị tính là phần trăm(%). *Tỉ số giới tính cho biết trung bình cứ 100 nữ thì có bao nhiêu nam .ví dụ tỉ số giới tính là 96%, nghĩa là cứ trung bình có 100 nữ thì có 0,5 96 nam. Tỉ lệ giới tính cho biết dân số nam hoặc dân số nữ chiếm bao nhiêu phần trăm trong tổng số dân. Ví dụ tỉ lệ nam trong tổng số dân là 55% còn lại tỉ lệ nữ là 45%. *Các nhân tố ảnh hưởng đến cơ cấu dân số theo giới -Tự nhiên:tuổi thọ trung bình của nữ thường cao hơn nam 1,0 -Kinh tế-xã hội: trình độ phát triển kinh tế,xã hội,chiến tranh,tai nạn,chuyển cư ,phong tục tập quán *Ý nghĩa của cơ cấu dân số theo giới -Ảnh hưởng đến phân bố sản xuất,tổ chức đời sống xã hội và hoạch định chiến lược phát triển kinh tế -xã hội của các quốc gia. -Khi phân tích cơ cấu dân số theo giới ,người ta không chỉ chú ý 1,0 đến khía cạnh sinh học ,mà còn quan tâm đến khía cạnh xã hội như vị thế,vai trò,quyền lợi,trách nhiệm của giới nam so với giới nữ. b Tại sao nước đang phát triển nam nhiều hơn nữ còn nước phát triển 2,0 nữ nhiều hơn nam -Các nước phát triển tỉ lệ nữ nhiều hơn nam vì: 1,0 +Độ tuổi dưới 15 nam nhiều hơn nữ ,từ 60 trở lên thì nữ nhiều hơn nam (tuổi thọ trung bình của nữ cao hơn nam). +Các nước phát triển cơ cấu dân số già nên số người dưới 15 tuổi ít ,số người từ 60 trở lên cao.
4. -Các nước đang phát triển cơ cấu dân số trẻ số người dưới 15 cao và trên 60 ít nên tỉ lệ nam cao hơn nữ Ngoài ra một số nước đang phát triển có phong tục trọng nam khinh nữ ,ưu tiên sinh con trai -Các nước phát triển tỉ lệ nữ nhiều hơn nam vì: +Độ tuổi dưới 15 nam nhiều hơn nữ ,từ 60 trở lên thì nữ nhiều hơn 1,0 nam (tuổi thọ trung bình của nữ cao hơn nam). +Các nước phát triển cơ cấu dân số già nên số người dưới 15 tuổi ít ,số người từ 60 trở lên cao. -Các nước đang phát triển cơ cấu dân số trẻ số người dưới 15 cao và trên 60 ít nên tỉ lệ nam cao hơn nữ Ngoài ra một số nước đang phát triển có phong tục trọng nam khinh nữ ,ưu tiên sinh con trai Câu a Sản xuất nông nghiệp có những đặc điểm gì? 2,5 4 (4,0 điểm) -.Đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu và không thể thay thế: +Là đặc điểm quan trọng phân biệt nông nghiệp với công nghiệp 0,5 .Không thể sản xuất nông nghiệp nếu không có đất đai. + Quy mô và phương thức sản xuất ,mức độ thâm canh và cả việc tổ chức lãnh thổ phụ thuộc nhiều vào đất đai. +Đòi hỏi cần phải duy trì và nâng cao độ phì cho đất, sử dụng hợp lí, tiếc kiệm. -Đối tượng của sản xuất nông nghiệp là cây trồng, vật nuôi: 0,5 +Các sinh vật trưởng thành và phát triển theo các quy luật sinh học và chịu tác động rất lớn của quy luật tự nhiên. +do đó cần phải hiểu biết và tôn trọng quy luật sinh học,quy luật tự nhiên trong quá trình sản xuất nông nghiệp. -.Sản xuất nông nghiệp có tính mùa vụ: Cần phải xây dựng cơ cấu 0,5 hợp lí, đa dạng hóa sản xuất, phát triển các ngành dich vụ, làng nghề, tận dụng thời gian dỗi. -Sản xuất nông nghiệp phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên vì đối 0,5 tượng là cây trồng, vật nuôi. -Trong nền kinh tế hiện đại, nông nghiệp trở thành ngành sản xuất 0,5 hàng hóa.Biểu hiện cụ thể: +Hình thành và phát triển các vùng chuyên môn hóa nông nghiệp. +Đẩy mạnh chế biến nông sản để nâng cao giá trị thương phẩm.
5. b theo em đặc điểm nào là quan trọng nhất ?tại sao? 1,5 *Đặc điểm quan trọng nhất: Đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu và không thể thay thế , vì: 0,5 -Là đặc điểm quan trọng phân biệt nông nghiệp với công nghiệp 0,25 -Không thể có sản xuất nông nghiệp nếu không có đất đai. 0,25 -Độ phì của đất quyết định năng suất cây trồng 0,25 -Quy mô,phương hướng sản xuất ,mức độ thâm canh và cả việc tổ chức lãnh thổ phụ thuộc nhiều vào đất đai. 0,25 Câu a Vẽ biểu đồ tròn ,biểu đồ khác không cho điểm 3.0 5 (5,0 - Xử lí số liệu % 1,0 điểm) -Tính bán kính 0,5 -Vẽ biểu đồ chính xác 1,5 b Nhận xét 2,0 -Gía trị sản xuất công nghiệp nước ta tăng nhanh ( số liệu) 0,5 -Cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp theo thành phần kinh tế của nước ta có sự thay đổi: +Tỉ trọng thành phần kinh tế nhà nước giảm( số liệu) 0,5 +Tỉ trọng khu vực kinh tế 0,5 +Tỉ trọng thành phần kinh tế có vốn nước ngoài tăng (số liệu) 0,5