Bộ đề thi học sinh giỏi cấp trường môn Ngữ văn Lớp 10 (Có đáp án)

Nội dung text: Bộ đề thi học sinh giỏi cấp trường môn Ngữ văn Lớp 10 (Có đáp án)

1. BỘ ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN NGỮ VĂN LỚP 10 CẤP TRƯỜNG CÓ ĐÁP ÁN
2. MỤC LỤC 1. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 cấp trường năm 2020-2021 có đáp án - Trường THPT Đồng Đậu 2. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 cấp trường năm 2020-2021 có đáp án - Trường THPT Liễn Sơn 3. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 cấp trường năm 2020-2021 có đáp án - Trường THPT Lưu Hoàng 4. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 cấp trường năm 2020-2021 có đáp án - Trường THPT Phùng Khắc Khoan 5. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 năm 2020-2021 có đáp án - Trường THPT thị xã Quảng Trị 6. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 cấp trường năm 2019-2020 - Trường THPT Thu Xà, Quảng Ngãi 7. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 cấp trường năm 2019-2020 có đáp án - Trường THPT Phùng Khắc Khoan 8. Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 10 cấp trường năm 2019-2020 có đáp án - Trường THPT Triệu Sơn 4
3. TRƯỜNG THPT ĐỒNG ĐẬU ĐỀ THI HSG CẤP TRƯỜNG LẦN 2 NĂM HỌC 2020 - 2021 MÔN: NGỮ VĂN 10 Thời gian làm bài: 180 phút, không kể thời gian giao đề. Câu 1 (6,0 điểm) Ngày 5/1/2019, chương trình WeChoice Awards 2019 - chủ đề Mặt trời ẩn trong tim đã được tổ chức với thông điệp: Có những người mang trong mình trái tim như mặt trời. Họ truyền cảm hứng và lòng tin, giúp chúng ta mỉm cười vì được chiếu rọi dù là giữa những mịt mù của cuộc sống. Họ giống như chúng ta, có xuất phát điểm như bất cứ ai, họ đến từ bất cứ nơi nào trong xã hội – thế nhưng, họ khiêm nhường giấu trong tim mình những mặt trời rực rỡ đó, để nó âm thầm lan toả hơi ấm của mình cho tất cả những người ở cạnh bên. Họ là những người có mặt trời ẩn trong tim. Anh/Chị hãy viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ của mình về lẽ sống với mặt trời ẩn trong tim. Câu 2 (14,0 điểm) Trong Việt Hán văn khảo, học giả Phan Kế Bính viết: Ngồi trong xó nhà mà lịch lãm suốt hết các nơi danh lam thắng cảnh của thiên hạ; xem trên mảnh giấy mà tinh tường được hết các việc hay, việc dở của thế gian; sinh sau mấy nghìn năm mà tựa hồ như được đối diện và được nghe tiếng bàn bạc của người sinh về trước mấy nghìn năm, cũng là nhờ có văn chương cả. Anh/Chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Qua tác phẩm Tỏ lòng (Phạm Ngũ Lão) và Phú sông Bạch Đằng (Trương Hán Siêu), hai tác giả đã giúp thế hệ hôm nay thấy được những gì về thời đại trước? HẾT Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. Họ và tên thí sinh: . ; Số báo danh:
4. TRƯỜNG THPT ĐỒNG ĐẬU HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI HSG CẤP TRƯỜNG LẦN 2 NĂM HỌC 2020 - 2021 MÔN: NGỮ VĂN 10 (HDC gồm 5 trang) Câu Ý Nội dung Điểm 1 Bài văn nghị luận suy nghĩ về lẽ sống với mặt trời ẩn trong 6,0 tim. a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận 0,25 Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25 Lẽ sống với mặt trời ẩn trong tim. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp tốt các lí lẽ, dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động. Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau: * Giải thích 1,5 - Mặt trời là một thiên thể trong vũ trụ, là nguồn chiếu sáng và 0,5 sưởi ấm cho trái đất, là biểu tượng cho ánh sáng, sự sống và niềm hi vọng . - Mặt trời ẩn trong tim là một biểu tượng rất đẹp và ý nghĩa, mặt 0,5 trời - nguồn ánh sáng vĩ đại ấy lại khiêm nhường được ẩn sâu trong trái tim. Nguồn ánh sáng này âm thầm tỏa sáng và sưởi ấm, mang đến cảm hứng và lòng tin cho chúng ta – dù là giữa đêm đông mịt mù của cuộc sống. - Lẽ sống với mặt trời ẩn trong tim là một lẽ sống đẹp, cao quý, 0,5 có ý nghĩa truyền cảm hứng về tình người, về niềm tin, về sự quyết tâm và khát vọng để biến giấc mơ thành hiện thực. * Bàn luận 2,25 - Trong cuộc sống, ánh sáng và bóng tối, niềm vui và nỗi buồn, 0,5 cái tốt và cái xấu luôn song song tồn tại. Thế nhưng, sứ mệnh của con người là luôn hướng về ánh sáng để đẩy lùi bóng tối, hướng tới những niềm vui, những điều tốt đẹp để vượt lên nỗi buồn, chiến thắng cái xấu, cái ác Những điều đó cần bắt nguồn từ nhận thức của mỗi cá nhân, từ đó lan tỏa giá trị sống tốt đẹp đến cả cộng đồng. - Sống với mặt trời ẩn trong tim là sống với những trái tim chứa 0,5 đầy tình yêu thương, lòng nhiệt thành, sự đam mê, nghị lực, niềm tin, niềm lạc quan, lửa nhiệt tình ; có những việc làm, hành
5. động tốt đẹp nhưng thầm lặng, khiêm nhường, không mưu cầu được người khác ngợi ca, tôn vinh. - Lẽ sống với mặt trời ẩn trong tim có nhiều ý nghĩa tích cực: 0,75 + Giúp bản thân mỗi người có đủ sức mạnh, niềm tin và nghị lực chiến thắng những khó khăn, vượt qua chông gai bão tố để gặt hái được thành công tạo nên những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống. Nguồn ánh sáng với mặt trời ẩn trong tim là nguồn ánh sáng tự thân nên nó lung linh, cao đẹp. + Góp phần vào sự phát triển tốt đẹp của cộng đồng, làm cho cuộc sống của bản thân mỗi người trở nên có ý nghĩa. + Góp phần lan tỏa giá trị sống, truyền cảm hứng sống tốt đẹp tới cộng đồng, thắp lửa dẫn đường cho những hành động đáng giá quý. - Lẽ sống với mặt trời ẩn trong tim cần được thể hiện bằng những 0,25 hành động cụ thể, thiết thực thì nó mới có sức lan tỏa rộng rãi, mới mang đến giá trị sống tốt đẹp cho xã hội, cho mỗi người. - Phê phán những người sống ích kỉ, thiếu nhiệt huyết, chỉ nghĩ 0,25 đến bản thân, không dám xông pha, dâng hiến, tỏa sáng Lưu ý: Trong quá trình bàn luận, học sinh phải đưa ra những dẫn chứng tiêu biểu, xác đáng để làm rõ vấn đề. * Bài học nhận thức và hành động 1,0 - Lẽ sống với mặt trời ẩn trong tim là một lẽ sống đẹp cần được 0,5 phát huy ở mỗi người và nhân rộng trong xã hội. Cần tôn vinh những hành động đẹp, những con người, việc làm truyền cảm hứng tích cực trong xã hội. 0,5 - Mỗi người hãy sống tích cực, có ý nghĩa với mặt trời ẩn trong tim để giúp cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn. d. Sáng tạo 0,5 Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận. e. Đảm bảo các yêu cầu về chính tả, dùng từ, đặt câu 0,25 2 Trong Việt Hán văn khảo, học giả Phan Kế Bính viết: 14,0 Ngồi trong xó nhà mà lịch lãm suốt hết các nơi danh lam thắng cảnh của thiên hạ; xem trên mảnh giấy mà tinh tường được hết các việc hay, việc dở của thế gian; sinh sau mấy nghìn năm mà tựa hồ như được đối diện và được nghe tiếng bàn bạc của người sinh về trước mấy nghìn năm, cũng là nhờ có văn chương cả. Anh/Chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Qua tác phẩm Tỏ lòng (Phạm Ngũ Lão) và Phú sông Bạch Đằng (Trương Hán Siêu), hai tác giả đã giúp thế hệ hôm nay thấy được những gì về thời đại trước?
6. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HÀ NỘI TRƯỜNG LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2019 - 2020 HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN (Hướng dẫn gồm 03 trang) A. YÊU CẦU CHUNG - Giám khảo phải nắm được nội dung trình bày trong bài làm của học sinh để đánh giá chính xác, tránh đếm ý cho điểm. Vận dụng linh hoạt Hướng dẫn chấm, sử dụng nhiều mức điểm một cách hợp lí, khuyến khích những bài viết có cảm xúc, sáng tạo. - Học sinh có thể làm bài theo nhiều cách nhưng nếu đáp ứng những yêu cầu cơ bản của đề, diễn đạt tốt vẫn cho đủ điểm. - Điểm bài thi có thể cho lẻ đến 0,25 điểm và không làm tròn. B. YÊU CẦU CỤ THỂ Câu 1 (8,0 điểm) a. Về kĩ năng Học sinh biết cách làm bài văn nghị luận xã hội; lập luận chặt chẽ, có sức thuyết phục, văn viết mạch lạc. b. Về kiến thức Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần làm rõ những nội dung cơ bản sau: Câu Yêu cầu cần đạt Điểm 1 Ngày 05/01/2019, chương trình We Choice Awards 2019 chủ đề Mặt trời ẩn 8,0 trong tim đã được tổ chức với thông điệp: Có những người mang trong mình trái tim như mặt trời. Họ truyền cảm hứng và lòng tin, giúp chúng ta mỉm cười vì được chiếu rọi dù là giữa những mịt mù của cuộc sống. Họ giống như chúng ta, có xuất phát điểm như bất cứ ai, họ đến từ bất cứ nơi nào trong xã hội – thế nhưng, họ khiêm nhường giấu trong tim mình những mặt trời rực rỡ đó, để nó âm thầm lan toả hơi ấm của mình cho tất cả những người ở cạnh bên. Họ là những người có mặt trời ẩn trong tim. Hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ của anh/chị về lẽ sống với mặt trời ẩn trong tim. * Yêu cầu về kĩ năng Biết cách làm bài nghị luận xã hội. Lập luận chặt chẽ, bố cục, luận điểm rõ ràng, diễn đạt trong sáng, không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. * Yêu cầu về kiến thức Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng cần làm rõ được các ý chính sau: 1.1. Giải thích - Mặt trời tự thân nó đã có sức lan toả mạnh mẽ, là biểu tượng bất diệt của 2,0 ánh sáng, sự sống, niềm hy vọng - Mặt trời ẩn trong tim là một biểu tượng rất đẹp đẽ và ý nghĩa. Mặt trời vĩ đại ấy lại khiêm nhường được ẩn sâu trong trái tim. Những mặt trời ấy âm
7. thầm toả sáng và sưởi ấm, mang đến cảm hứng và lòng tin cho chúng ta - dù là giữa đêm đông mịt mù của cuộc sống - Đây là một lẽ sống đẹp, cao quý, có ý nghĩa truyền cảm hứng về tình người, về niềm tin, sự quyết tâm và khát vọng để biến giấc mơ thành hiện thực. 1.2. Bình luận 4,0 - Trong cuộc sống, ánh sáng và bóng tối, niềm vui và nỗi buồn, cái tốt và cái xấu luôn là những cặp phạm trù song song tồn tại. Thế nhưng, sứ mệnh của con người là luôn hướng về ánh sáng để đẩy lùi bóng tối, hướng tới những niềm vui, những điều tốt đẹp để vượt lên nỗi buồn, chiến thắng cái xấu, cái ác Những điều đó cần bắt nguồn từ nhận thức của mỗi cá nhân, từ đó lan tỏa giá trị sống tốt đẹp đến cả cộng đồng. - Sống với mặt trời ẩn trong tim là sống với những trái tim chứa đầy tình yêu thương, lòng nhiệt thành, sự đam mê, nghị lực, niềm tin, niềm lạc quan , có những việc làm, hành động tốt đẹp nhưng thầm lặng, khiêm nhường, không mưu cầu được người khác ngợi ca, tôn vinh. - Lẽ sống với mặt trời ẩn trong tim ấy có nhiều ý nghĩa tích cực: + giúp bản thân mỗi người có đủ sức mạnh và nghị lực chiến thắng những khó khăn, vượt qua chông gai bão tố, gặt hái được thành công, tạo nên những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống. Đó là lẽ sống đẹp tự thân lung linh tỏa sáng. + góp phần vào sự phát triển tốt đẹp của cộng đồng, làm cho cuộc sống của bản thân mỗi người trở nên có ý nghĩa. + góp phần lan tỏa giá trị sống, truyền cảm hứng sống tốt đẹp tới cộng đồng, thắp lửa dẫn đường cho những hành động đáng quý. (Học sinh cần lấy dẫn chứng tiêu biểu, cụ thể để làm rõ luận điểm) 1.3. Liên hệ, rút ra bài học 2,0 - Mỗi người hãy sống tích cực, có ý nghĩa với mặt trời ẩn trong tim để giúp cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn. - Tôn vinh những hành động đẹp, những con người, việc làm truyền cảm hứng tích cực trong xã hội. - Cảnh tỉnh, phê phán những người sống ích kỉ, chỉ nghĩ đến bản thân hoặc không dám xông pha, dâng hiến, tỏa sáng 2 Bàn về văn học, nhà thơ Thanh Thảo cho rằng: 12,0 Văn chương giúp ta trải nghiệm cuộc sống ở những tầng mức và những chiều sâu đáng kinh ngạc. Nó giúp con người sống “ra người” hơn, sống tốt hơn. (Theo Nhà văn nói về môn Văn – Văn học và tuổi trẻ – NXB GD, 2015) Bằng trải nghiệm văn học, anh/chị hãy làm sáng tỏ ý kiến trên. * Yêu cầu về kĩ năng Biết làm bài nghị luận văn học; vận dụng tốt các thao tác giải thích, phân tích, chứng minh văn học; biết kết hợp kiến thức lí luận với kiến thức về tác phẩm để bàn luận, đánh giá; văn viết có hình ảnh và giàu cảm xúc, có giọng điệu
8. riêng; diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. * Yêu cầu về kiến thức Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các yêu cầu sau: 2.1. Giải thích 2,0 - Văn chương giúp ta trải nghiệm cuộc sống ở những tầng mức và những chiều sâu đáng kinh ngạc: Nhờ văn chương mà con người được trải nghiệm cuộc sống, sống thêm nhiều cuộc đời, biết thêm nhiều thời đại, khám phá những điều mới mẻ về cuộc sống và chính mình. Từ đó, trí tuệ, tâm hồn con người được mở rộng ra, lớn thêm lên, sâu sắc hơn. - Nó giúp con người sống “ra người” hơn, sống tốt hơn: văn học tác động sâu sắc đến con người, khơi dậy chất người trong con người, làm nảy nở những xúc cảm cao đẹp, giúp con người hướng thiện, sống tốt đẹp hơn, hướng đến những giá trị nhân đạo cao cả. Ý kiến trên khẳng định, đề cao các chức năng của văn học: Văn chương có sứ mệnh cao cả là làm giàu thêm nhận thức của con người về thế giới xung quanh, về chính bản thân mình; bồi đắp, giáo dục, nâng đỡ, thanh lọc tâm hồn con người. 2.2. Bình luận 2,0 - Xuất phát từ đặc trưng của văn học: Văn học phản ánh cuộc sống một cách tổng hợp, toàn vẹn trong mọi quan hệ đa dạng, phức tạp. Tác phẩm văn học là kết quả nhận thức, khám phá mới mẻ, sâu rộng của nhà văn về cuộc sống, con người. Nhờ đó, văn học đem đến cho người đọc một thế giới tri thức mênh mông về đời sống vật chất và tinh thần của nhân loại từ xưa đến nay. - Văn học giúp người đọc được trải nghiệm, hình dung, liên tưởng, tưởng tượng, thấu hiểu , mở rộng, nâng cao nhận thức, đem đến những hiểu biết, khám phá lớn rộng, sâu sắc, mới mẻ. - “Văn học là nhân học” (Gorki). Đến với tác phẩm văn học, con người được thanh lọc tâm hồn. Một tác phẩm văn học chân chính phải lấy con người làm gốc, làm cho tâm hồn con người trở nên trong sạch, nhân ái, lạc quan yêu đời, biết lên tiếng đấu tranh chống lại cái xấu cái ác, ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp, hướng con người tới Chân, Thiện, Mĩ, góp phần nhân đạo hóa con người. 2.3. Chứng minh 7,0 Học sinh có thể chọn những dẫn chứng ( những TPVH) khác nhau để làm rõ ý kiến trên, quá trình chọn và phân tích dẫn chứng cần đảm bảo những yêu cầu sau: + Chọn được dẫn chứng tiêu biểu, toàn diện + Phân tích dẫn chứng cần chỉ ra được những trải nghiệm về cuộc sống, thấu hiểu về số phận, nhân cách hay chiều sâu tâm hồn con người trong tác phẩm (ở “những tầng mức” và “những chiều sâu đáng kinh ngạc” như thế nào); nhận ra giá trị nâng đỡ, thanh lọc tâm hồn con người của tác phẩm. 2.4. Đánh giá, mở rộng 1,0 - Ý kiến là lời tâm sự, chia sẻ của một người cầm bút luôn yêu quý và trân trọng văn chương, ý thức được sứ mệnh cao cả của văn chương với con người. - Tuy nhiên, những sứ mệnh cao cả của văn chương chỉ thực sự thấm thía
9. khi được chuyển tải bằng những hình thức nghệ thuật độc đáo, sáng tạo, giàu tính thẩm mỹ - Từ đó đặt ra yêu cầu đối với người nghệ sĩ: có cảm quan hiện thực sắc sảo, có tầm tư tưởng lớn lao, chan chứa tình yêu thương con người, có tài năng sáng tạo nghệ thuật - Ý kiến cũng là định hướng để người đọc tìm hiểu, tiếp cận tác phẩm trong tầm cao, bề rộng nhận thức, chiều sâu vẻ đẹp tư tưởng, tình cảm. Người đọc luôn phải có khát vọng hướng thiện, có ý thức nâng cao năng lực cảm thụ tác phẩm * Lưu ý: GV chấm linh hoạt vì học sinh lớp 10 kiến thức lí luận chưa được cung cấp nhiều, chú ý cho điểm phần học sinh lấy dẫn chứng các TPVH đã học để làm sáng tỏ ý kiến. TỔNG ĐIỂM TOÀN BÀI 20,0
10. SỞ GD&ĐT THANH HÓA ĐỀ THI CHỌN ĐỘI DỰ TUYỂN HSG CẤP TRƯỜNG TRƯỜNG THPT TRIỆU SƠN 4 NĂM HỌC 2019-2020. Môn thi: Ngữ Văn Lớp 10 ĐỀ CHÍNH THỨC Ngày thi: 21 tháng 3 năm 2020. Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề). I. Đọc hiểu (6,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: Bạn không nên để thất bại ngăn mình tiến về phía trước. Hãy suy nghĩ tích cực về thất bại và rút ra kinh nghiệm. Thực tế những người thành công luôn dùng thất bại như là một công cụ để học hỏi và hoàn thiện bản thân. Họ có thể nghi ngờ phương pháp làm việc đã dẫn họ đến thất bại nhưng không bao giờ nghi ngờ khả năng của chính mình. Tôi xin chia sẻ với các bạn câu chuyện về những người đã tìm cách rút kinh nghiệm từ thất bại của mình để đạt được những thành quả to lớn trong cuộc đời. Thomas Edison đã thất bại gần 10.000 lần trước khi phát minh thành công bóng đèn điện, J.K.Rowling, tác giả của “Harry Poter”, đã bị hơn 10 nhà xuất bản từ chối bản thảo tập 1 của bộ sách. Giờ đây, bộ tiểu thuyết này của bà trở nên vô cùng nối tiếng và đã được chuyển thể thành loạt phim rất ăn khách. Ngôi sao điện ảnh Thành Long đã không thành công trong lần đóng phim đầu tiên ở Hollywood. Thực tế bộ phim Hollywood đầu tay của anh, thất vọng lắm chứ, nhưng điều đó cũng đâu ngăn được anh vùng lên với những phim cực kì ăn khách sau đó như “Giờ cao điểm” hay “Hiệp sĩ Thượng Hải”. Thất bại không phải cái cớ để ta chần chừ. Ngược lại nó phải là động lực tiếp thêm sức mạnh để ta vươn tới thành công. (Trích Tại sao lại chần chừ?, Tác giả Teo Aik Cher) Câu 1. Chỉ ra mặt tích cực của thất bại mà “người thành công luôn dùng” được nêu trong đoạn trích. Câu 2. Việc tác giả trích dẫn các câu chuyện của Thomas Edison, J.K.Rowling, Ngôi sao điện ảnh Thành Long có tác dụng gì? Câu 3. Theo anh/chị, “suy nghĩ tích cực về thất bại” được nói đến trong đoạn trích được hiểu như thế nào? Câu 4. Anh/chị có cho rằng trong cuộc sống thất bại luôn “là cái cớ để ta chần chừ” không? Vì sao? II. Làm văn (14,0 điểm) Câu 1 (4,0 điểm) Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 400 chữ) về bản thân cần chấp nhận sự thất bại như thế nào để thành công trong cuộc sống? Câu 2 (10 điểm) Nhà thơ Đuy Belây cho rằng : “Thơ là người thư kí trung thành của những trái tim”. Em hiểu như thế nào về câu nói của nhà thơ Đuy Belây? Qua việc cảm nhận bài thơ Đọc Tiểu Thanh kí của Nguyễn Du, hãy làm sáng tỏ câu nói trên. Hết Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
11. TRƯỜNG THPT TRIỆU SƠN 4 KỲ THI CHỌN HỌC SINH CẤP TRƯỜNG HƯỚNG DẪN CHẤM NĂM HỌC 2019 - 2020 ĐỀ CHÍNH THỨC MÔN THI: NGỮ VĂN LỚP: 10 Phần Câu Nội dung Điểm I Đọc- hiểu 6,0 1 - Những người thành công luôn dùng thất bại như là một công 1,0 cụ để học hỏi và hoàn thiện bản thân. - Họ có thể nghi ngờ phương pháp làm việc đã dẫn họ đến thất bại nhưng không bao giờ nghi ngờ khả năng của chính mình. 2 Tác dụng: 1,0 - Tăng sức thuyết phục đối với người đọc. - Khẳng định không ai thành công phải không phải trải qua thất bại. Từ chính trong thất bại học đã vươn đến thành công. 3 “Suy nghĩ tích cực về thất bại” có thể hiểu là: 2,0 + Khi thất bại không nản lòng + Từ trong thất bại rút ra bài học, kinh nghiệm cho bản thân. + Thất bại không phải cái cớ để ta chần chừ. Ngược lại nó phải là động lực tiếp thêm sức mạnh để ta vươn tới thành công 4 - Đồng ý cho rằng trong cuộc sống thất bại luôn“là động lực 2,0 tiếp thêm sức mạnh để ta vươn tới thành công.” Vì: Thất bại sẽ giúp chúng ta rút ra những kinh nghiệm, thay đổi phương pháp làm việc. Học hỏi để hoàn thiện bản thân - Không đồng ý cho rằng trong cuộc sống thất bại luôn“là động lực tiếp thêm sức mạnh để ta vươn tới thành công.” Vì: Con người luôn mang trong mình tâm lí sợ hãi, bơi vậykhi gặp một lần thất bại sẽ không dám bước tiếp, lấy lí do để ngừng cuộc chơi. Chính điều đó sẽ khiến họ không bao giờ có thể vươn đến thành công. II Làm văn 14,0 1 Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) về bản thân cần chấp 4,0 nhận sự thất bại như thế nào để thành công trong cuộc sống a Đảm bảo cấu trúc đoạn nghị luận. 0,25 b Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: con người cần chấp nhận 0,5 thất bại như thế nào để thành công trong cuộc sống. c Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; biết liên hệ, liên tưởng, rút ra bài học * Giải thích 1,5
12. - Thất bại: là hỏng việc, thua mất, là không đạt được kết quả, mục đích như dự định. - Thành công: là đạt được kế hoạch mục tiêu mình đã đề ra ban đầu => Trong hành trình để đi đến thành công không tránh khỏi những vấp ngã, thất bại. Nhưng ta phải biết điều chỉnh từ chính những thất bại đó thì bản thân mới có thể thành công. 1,5 *Bản thân cần: - Thái độ trước thất bại: + Trước một sự việc không thành, con người cần có sự bình tĩnh để tìm hiểu nguyên nhân của sự thất bại. + Dám đối mặt để chấp nhận, không né tránh sự thật, cũng không đổ lỗi hoàn toàn cho khách quan. - Đứng lên từ thất bại + Biết đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã, không chán nản và lùi bước trước thất bại. + Biết rút ra bài học từ những thất bại đã qua để tiếp tục thực hiện công việc và ước mơ của mình. - Phê phán những con người sống thụ động, tiêu cực, dễ đầu hàng số phận, khi thất bại thì luôn đổ thừa cho hoàn cảnh. e Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng 0,25 từ, đặt câu 2 Nghị luận văn học 10,0 * Yêu cầu chung: Thí sinh cần xác định đúng vấn đề cần nghị luận; triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí l ẽ và dẫn chứng. Bài làm phải có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề a *Giới thiệu vấn đề: 1,0 - Học sinh nêu được những tri thức về tác giả, tác phẩm - Học sinh xác định đúng vấn đề nghị luận : Bài thơ « Đọc Tiểu Thanh kí » đã ghi lại tiếng nói của « trái tim » Nguyễn Du, nghĩa là bộc lộ tâm tư, cảm xúc, tấm lòng Nguyễn Du (qua cảm xúc về thân phận nàng Tiểu Thanh, nhà thơ bộc lộ những tình cảm và suy tư về những kiếp người tài hoa trong xã hội, thể hiện cảm hứng nhân đạo sâu sắc) b Giải thích vấn đề: 1,0 « người thư kí » : người có chức năng ghi lại một cách trung thành hiện thực đời sống và tâm tư con người « trái tim »là thế giới nội tâm với những tâm tư, tình cảm, cảm xúc của nhân vật trữ tình trong thơ, có thể là của chính nhà thơ thơ : Thơ tiếng nói của tâm hồn, tình cảm con người.
13. c Làm sáng tỏ vấn đề : HS cảm nhận được tâm tư, tình 5,0 cảm của Nguyễn Du * Xót thương cho thân phận người con gái tài hoa, bạc mệnh Tiểu Thanh : - Cảm xúc ngậm ngùi, buồn tiếc trước cảnh đẹp xưa giờ hoang phế - nỗi xót xa cho người con gái tài sắc - Cảm xúc thổn thức, khóc thương cho Tiểu Thanh * Đồng cảm thấm thía với cuộc đời oan trái của con người tài sắc mà bạc mệnh - Qua hình ảnh ẩn dụ mà trân trọng cái đẹp, cái tài, những giá trị tinh thần cao quý. - Tính đa nghĩa của hai câu thơ thể hiện niềm đồng cảm, xót thương, thành tiếng thương đứt ruột cho Tiểu Thanh, cũng là cho những con người tài sắc trong cuộc đời. * Từ đồng cảm, khóc thương cho người, Nguyễn Du còn tự thương mình : - Nỗi hận chung của bao kiếp tài hoa vì nỗi « tài mệnh tương đố ; hồng nhan đa truân » - Tự xem mình cùng hội cùng thuyền với những kiếp tài hoa, để cùng mang nỗi oan, cùng hận, cùng đau – tự thương mình. * Tiếng khóc cho chính mình : - Hướng về hậu thế với nỗi đau đáu khắc khoải kiếm tìm một tiếng nói đồng điệu. - Nỗi cô đơn, xót xa vô cùng. Về đặc sắc nghệ thuật: Học sinh biết phân tích bám sát 1,5 những dấu hiệu nghệ thuật đặc sắc: - Ngôn ngữ thơ hàm súc, đa nghĩa - Dùng hình ảnh ẩn dụ, biểu tượng khơi mở nhiều tầng ý nghĩa - Nghệ thuật thơ Đường : thủ pháp đối, việc tạo dựng những mối quan hệ *Đánh giá chung 1,5 Đánh giá về tài năng nghệ thuật của Nguyễn Du - Đánh giá về « tâm hồn » Nguyễn Du : sự quan tâm sâu sắc tới thân phận con người, nhất là những người tài hoa; thái độ bất bình với xã hội vùi dập con người, niềm cảm thương chính mình . - Khẳng định câu nói của Đuy Belây: nói lên bản chất của thơ ca / hướng người đọc khi tiếp cận các tác phẩm thơ nghĩa là phải khám phá được tiếng nói của trái tim ấy. Điểm toàn bài: I+II= 20 điểm